دموراژ در حالت کلی به هزینه ای گفته میشود که اگر هرکدام از طرفین حمل و نقل (اجاره دهنده کشتی، اجاره کننده کشتی، صاحب کالا) به تعهدات خود عمل نکند و یا مدتی بیشتر از فری تایم خود یعنی مدت زمانی که حق استفاده از کشتی و یا کانتینر را طبق قرارداد و بدون نیاز به پرداخت مبلغ خسارت و جریمه را دارند، متعهد به پرداخت این مبلغ میباشند. یک نوع از دموراژ که صاحب کالا با آن سر و کار دارد هزینه ای است که خطوط کانتینری، اگر که کانتینر خود را به موقع تحویل نگیرند، از رزرو کندده یا اجاره کننده کانتینر که همان صاحب کالا میباشد دریافت می کنند.
باید به این نکته توجه کنید که مدت زمانی که می توانید کانتینرهای خود را به صورت رایگان در بندر نگهداری کنید در بارنامه یا اعلامیه ورود ذکر شده، و معمولآ 10روز اول پس از تخلیه کانتینر از کشتی رایگان است و اگر در این مدت اقدام به تحویل کانتینر خالی نکنید، از روزی که فری تایم به پایان میرسد دموراژ برای شما توسط خطوط کشتیرانی محاسبه خواهد شد و با توجه به تعداد روزهای تآخیر به صورت تساعدی معمولآ تا 41 روز افزایش پیدا می کند و از روز 42م تا روز999م با نرخ ثابتی که بالاترین نرخ دموراژ است محاسبه خواهد شد.
نوع دیگر از دموراژ به هزینه‌هایی اطلاق میشود که اجاره‌دهنده به دلیل عملیات تاخیر در بارگیری وتخلیه کشتی به مالک کشتی پرداخت میکند.
بیشتر بخوانید : حقوق ورودی چیست
despatch یا معکوس دموراژ به چه معناست؟
despatch معکوس دموراژ است. اگر اجاره کننده کشتی نیاز به استفاده از کشتی برای مدت زمان کمتر از زمان مجاز طبق قرارداد را داشته باشد، اجاره کننده میتواند از مالک کشتی بخواهد برای زمان ذخیره شده هزینه دیسپچ را بپردازد، یعنی اگر اجاره کننده کشتی زودتر از موعد قرارداد خود به تعهدات خود عمل کند و کشتی را تخلیه کند، میتواند طبق قرارداد خود بابت این تحویل زودتر از موعد درخواست مبلغی به عنوان دیسپچ و یا پاداش کند.
در اجاره کشتی های تجاری، دموراژ و دیسپچ هزینه های جانبی هستند که نشان دهنده خسارات وارده و یا انجام زودتر از موعد تعهدات طرفین متعهد است.
حالت دیگر دموراژ این است که که کشتی از بارگیری یا تخلیه محموله در مدت زمان تعیین‌شده ممانعت میکند. در صنعت نفت، بر حسب مورد، به زمان اضافی برای تخلیه یا بارگیری بیش از زمان مجاز گفته می شود.
Laytime اصطلاحی است که برای تعیین کمیت زمان مجاز برای انجام یک عملیات استفاده می شود. زمانی که کشتی به بندر بارگیری یا تخلیه رسید، فرمانده کشتی باید یک پیام به عنوان اعلام ورود کشتی به چارتر کننده داده، و پیامی مبنی بر این که کشتی آماده بارگیری یا تخلیه است به اجاره کننده بدهد. تاریخ و زمان این اعلامیه مشخص میکند که طبق قرارداد به تعهدات عمل شده است یا نه و مبنای محاسبه دموراژ یا دیسپچ بین مالک کشتی و اجاره کننده میباشد.
بیشتر بخوانید : تفاوت lcl و fcl
دموراژ در حمل و نقل زمینی و ریلی
در حمل و نقل زمینی و ریلی، هنگامی که تاخیری در تحویل کانتینر و یا کامیون و یا واگن رخ می دهد، شرکت حمل می تواند درخواست جبران خسارت کرده، و شرایط معافیت ها ، شرایط پرداخت، و دیگر موارد مربوطه، معمولاً قبل از انجام کار، توسط شرکت حمل و نقل در قرارداد حمل و نقل و طبق مذاکرات قبلی ذکر شده و قابل اجرا و دریافت میباشد.
هزینه دموراژ
هزینه دموراژ معمولاً یک نرخ روزانه است و از زمان تحویل محموله و دریافت پیام مبنی بر تخلیه شدن کالا و یا رسیدن به مقصد شروع شده و پس از پایان فری تایم بصورت روزانه محاسبه خواهد شد و هزینه ی دموراژ به طور جداگانه از هزینه حمل، و زمانی که صاحب کالا به تعهد خود عمل میکند محاسبه و دریافت میشود.
حمل و نقل کانتینری
از آنجایی که ارائه و اجاره دادن یک کانتینر به یک تاجر شباهت با قرارداد اجاره یک کشتی به یک چارتر دارد، صنعت کشتیرانی به اجاره کننده کشتی، زمانی فراتر از زمان مجاز به عنوان فری تایم ارائه میدهد. این زمان اضافی به تأمین‌کننده کانتینر ( معمولاً شرکت حمل‌ونقل ) این فرصت را میدهد که از بازرگان درخواست پرداخت کرایه حمل را بکند و سپس با صاحب کشتی تسویه نماید.
اصولاً دموراژ کشتی و کانتینر بسیار شبیه به هم هستند، زیرا هر دو به یک مفهوم اشاره دارند که عبارت است از بازگشت دیرهنگام تجهیزاتی که یک طرف برای حمل محموله به طرف دیگر عرضه میکند.
در حمل و نقل کانتینری، به مشتریان در قراردادشان یک دوره مشخص داده می شود تا تحویل کانتینر خود را انجام دهند (تخلیه کنند).
مطلب مرتبط : ارزش گمرکی چیست
بیشتر بخوانید : واردات ابزار آلات از چین
چه کسی هزینه حمل و نقل دموراژ را پرداخت می کند؟
به طور معمول، اگر محموله در بازه زمانی توافق شده تحویل داده نشود، طرفی که محموله را در اختیار دارد، باید این هزینه را به عنوان جبران خسارت بپردازد.
مبلغ دموراژ چقدر است؟
مقدار دموراژ بر اساس نوع کشتیرانی ها متفاوت می باشد و اغلب تغییرات قیمتی دارند. هزینه های دموراژ روزانه معمولاً بین 75 تا 150 دلار برای هر کانتینر در روز متغیر است، اما این فقط برای 5 روز اول یا بیشتر است. معمولاً هر چه محموله زمان بیشتری در اختیار صاحب کالا یا در بندر بماند، هزینه ها نیز افزایش می یابد.
نمونه ای از محاسبه دموراژ برای درک بهتر
به عنوان مثال، اگر 10 کانتینر را دریافت کنید و آنرا 10 روز بعد از فری تایم تحویل بدهید، با هزینه 75 دلار برای هر کانتینر در روز، 7500 دلار بابت هزینه دموراژ از شما دریافت خواهد شد. بنابراین، دموراژ می تواند هزینه های شما را بسیار افزایش دهد.
فری تایم دموراژ چیست؟
مدت زمانی که شرکت حمل کننده به صورت رایگان به تاجر ارائه می دهد، برای مثال می توان به مدت زمان تخلیه انبار و تحویل کانتینر اشاره کرد.
